جلسه ۱۲۵ تنبيهات تعارض الادله ۲۴ تعارض عامين من وجه در غير مجمع ۲ برخي ادعا كرده اند كه الفاظ بعضي ادله ترجيح شامل تعارض مجمع عامين من وجه نميشود. زيرا عناويني مثل «خبرين متخالفين» و … كه در روايات ذكر شده ظهور در تنافي تبايني دارد. مثلا در مستدرك آمده است: ۲۱۴۱۳- عَوَالِي اللآَّلِي، رَوَى الْعَلَّامَةُ مَرْفُوعاً إِلَى زُرَارَةَ بْنِ أَعْيَنَ قَالَ: سَأَلْتُ الْبَاقِرَ ع فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ يَأْتِي عَنْكُمُ الْخَبَرَانِ أَوِ الْحَدِيثَانِ الْمُتَعَارِضَانِ فَبِأَيِّهِمَا آخُذُ فَقَالَ ع يَا زُرَارَةُ خُذْ بِمَا اشْتَهَرَ بَيْنَ أَصْحَابِكَ وَ دَعِ الشَّاذَّ النَّادِر....

جلسه ۱۲۴ تنبيهات تعارض الادله ۲۳ تعارض عامين من وجه در غير مجمع تعارض عامين من وجه در غير مجمع متاخرين از اصوليين قائلند كه عامين من وجه در مجمع تساقط ميكنند و در غير مجمع هم تعارضي ندارند و هر دو اخذ ميشوند. در مقابل گفته شده است كه در مجمع ميتوان به مرجحات رجوع كرد اما فقط به مرجحات غير سندي. مثلا ميتوان گفت كه فلان عام، فقط در مجمع مورد اراده جدي نبوده يا تقيتا صادر شده و … اما مرجحات سندي در مجمع قابل جريان نيستند...

جلسه ۱۲۳ تنبيهات تعارض الادله ۲۲ كيفيت تخيير ۳ استصحاب در تخيير شك در استمراريت تخيير در اين است كه بعد الالتزام و الاخذ به احد الخبرين باز تخيير داريم يا معينا ما أخذ حجت است؟ مرحوم شيخ ميفرمايند: اين استصحاب جاري نيست زيرا موضوع حكم تخيير كسي است كه اختيار نكرده است. لذا تسري اين حكم به كسي كه قبلا اختياري داشته است استصحاب در غير موضوع است. مرحوم خويي نيز در رد استصحاب ميفرمايند: معناي تخيير ابتدايي اين است كه قبل از التزام، هر دو خبر حجيت شأنيه...

جلسه ۱۲۲ تنبيهات تعارض الادله ۲۱ كيفيت تخيير ۲ مرحوم خويي موضوع تخيير را «عدم الاخذ» ميدانند. اما در جواب ايشان گفته شده است كه ظاهر روايات اين است كه به كسي كه دو حديث متعارض به او رسيده گفته شده است كه «بايهما اخذت» ابتدائا او استمرارا، تا زماني كه واقع بر شما روشن شود. لذا در اينجا «اخذت» بمعني «تاخذ» است. لذا غايت امر اين است كه مرحوم خويي بگويد «اخذت» مانع ظهور اطلاق «موسع عليك» شود ولي نميتواند ظهور ايجاد كند در اينكه موضوع تخيير «من لم...

جلسه ۱۲۱ تنبيهات تعارض الادله ۲۰ بررسي روايات تخيير ۶ جمع بندي در مجموع نميتوان دلالت اخبار بر تخيير را انكار كرد. حتي اگر در تك تك روايات مناقشاتي باشد. خصوصا به ضميمه اينكه از مقدمه كافي معلوم است كه ايشان نسبت به ارجاع اخبار به تخيير اطمينان داشته اند و با توجه به اينكه مشهور بين قدماء هم تخيير بوده است. اطلاق روايات تخيير ظهور روايات تخيير هم نسبت به وجود يا عدم وجود مرجحات اطلاق دارد. اما اين اطلاق به وجود مرجحات منصوصه تخصيص ميخورد. اما از آنجا...

جلسه ۱۲۰ تنبيهات تعارض الادله ۱۹ بررسي روايات تخيير ۵ بررسي مكاتبه محمد بن عبد الله حميري ۳۳۳۷۲- ۳۹- أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ الطَّبْرِسِيُّ فِي الْإِحْتِجَاجِ فِي جَوَابِ مُكَاتَبَةِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيِّ إِلَى صَاحِبِ الزَّمَانِ ع إِلَى أَنْ قَالَ ع فِي الْجَوَابِ عَنْ ذَلِكَ حَدِيثَانِ أَمَّا أَحَدُهُمَا فَإِذَا انْتَقَلَ مِنْ حَالَةٍ إِلَى أُخْرَى فَعَلَيْهِ التَّكْبِيرُ وَ أَمَّا الْآخَرُ فَإِنَّهُ رُوِيَ أَنَّهُ إِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنَ السَّجْدَةِ الثَّانِيَةِ وَ كَبَّرَ ثُمَّ جَلَسَ ثُمَّ قَامَ فَلَيْسَ عَلَيْهِ فِي الْقِيَامِ بَعْدَ الْقُعُودِ تَكْبِيرٌ وَ كَذَلِكَ التَّشَهُّدُ الْأَوَّلُ...

جلسه ۱۱۹ تنبيهات تعارض الادله ۱۸ بررسي روايات تخيير ۴ بررسي مكاتبه عبد الله بن محمد با امام هادي علیه السلام ۳۳۳۷۷- ۴۴-  مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ قَالَ: قَرَأْتُ فِي كِتَابٍ لِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ إِلَى أَبِي الْحَسَنِ ع- اخْتَلَفَ أَصْحَابُنَا فِي رِوَايَاتِهِمْ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع- فِي رَكْعَتَيِ الْفَجْرِ فِي السَّفَرِ فَرَوَى بَعْضُهُمْ صَلِّهَا فِي الْمَحْمِلِ وَ رَوَى بَعْضُهُمْ لَا تُصَلِّهَا إِلَّا عَلَى الْأَرْضِ فَوَقَّعَ ع مُوَسَّعٌ عَلَيْكَ بِأَيَّةٍ عَمِلْتَ. اشكال مرحوم خويي بر دلالت اين...

جلسه ۱۱۸ تنبيهات تعارض الادله ۱۷ بررسي روايات تخيير ۳ بررسي روايت سماعه روايت بعدي خبر سماعه از امام صادق علیه السلام است: ۳۳۳۳۸- ۵- وَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى وَ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ جَمِيعاً عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ اخْتَلَفَ عَلَيْهِ رَجُلَانِ مِنْ أَهْلِ دِينِهِ فِي أَمْرٍ كِلَاهُمَا يَرْوِيهِ أَحَدُهُمَا يَأْمُرُ بِأَخْذِهِ وَ الْآخَرُ يَنْهَاهُ عَنْهُ كَيْفَ يَصْنَعُ قَالَ يُرْجِئُهُ حَتَّى يَلْقَى مَنْ يُخْبِرُهُ فَهُوَ فِي سَعَةٍ حَتَّى يَلْقَاهُ. سند اين خبر صحيحه است. دلالتش هم ناظر...

جلسه ۱۱۷ تنبيهات تعارض الادله ۱۶ بررسي روايات تخيير ۲ خبر ديگري كه در باب تخيير قابل طرح است عبارت فقه الرضا علیه السلام است كه به فرض قبول به عنوان روايت دلالت بر تخيير دارد. عبارت فقه رضوي اين است:‌ « وَ بِأَيِّ هَذِهِ الْأَحَادِيثِ أُخِذَ مِنْ جِهَةِ التَّسْلِيمِ جَاز ». خبر بعدي مرفوعه عوالي اللئالي به نقل از زراره است: « وَ رَوَى الْعَلَّامَةُ قُدِّسَتْ نَفْسُهُ مَرْفُوعاً إِلَى زُرَارَةَ بْنِ أَعْيَنَ قَالَ سَأَلْتُ الْبَاقِرَ ع فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ يَأْتِي عَنْكُمُ الْخَبَرَانِ أَوِ الْحَدِيثَانِ الْمُتَعَارِضَانِ فَبِأَيِّهِمَا آخُذُ فَقَالَ يَا...

جلسه ۱۱۶ تنبيهات تعارض الادله ۱۵ بررسي روايات تخيير مرحوم خويي ميفرمايند:  رواياتي كه دلالت بر تخيير دارند (اعم از تخيير ابتدائي به نحو مطلق و يا بعد فقد المرجحات) يا به اشكال سندي مبتلايند يا به اشكال دلالي. لذا متعارضين بعد از فقد مرجحات منصوصه تساقط ميكنند. اما اخبار: ۳۳۳۳۹- ۶-قَالَ الْكُلَيْنِيُّ وَ فِي رِوَايَةٍ أُخْرَى بِأَيِّهِمَا أَخَذْتَ مِنْ بَابِ التَّسْلِيمِ وَسِعَكَ. دلالت اين خبر تمام است ولي از لحاظ سند مرفوعه است. ۳۳۳۷۲- ۳۹- أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ الطَّبْرِسِيُّ فِي الْإِحْتِجَاجِ فِي جَوَابِ مُكَاتَبَةِ مُحَمَّدِ بْنِ...

جلسه ۱۱۵ تنبيهات تعارض الادله ۱۴ تعدي از مرجحات منصوصه ۴ ادامه پاسخ به ادله مرحوم شيخ در تعدي از مرجحات منصوصه ۴. چهارمين دليل مرحوم شيخ استدلال به اخباري به اين مضمون است:‌ « دع ما يريبك الي ما لا يريبك ». معلوم است كه مرحوم شيخ «ما يريبك» را نسبي ميدانند به اين معني كه اگر در يكي از خبرين متعارض ريبي بود كه در ديگري نيست خبري كه ريب ندارد را اخذ كن. مرحوم آخوند در بين پاسخ هايشان به مرحوم شيخ متعرض اين دليل نشده اند....

جلسه ۱۱۴ تنبيهات تعارض الادله ۱۳ تعدي از مرجحات منصوصه ۳ پاسخ به ادله مرحوم شيخ ۳. اولا عبارت « فان الرشد في خلافهم » لفظ روايت نيست بلكه تعبير مرحوم كليني در مقدمه است كه ممكن است نقل به معنا باشد. بله در مرفوعه آمده است:‌ « فان الحق في ما خالفهم » و در مقبوله آمده است « قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَ رَأَيْتَ إِنْ … وَجَدْنَا أَحَدَ الْخَبَرَيْنِ مُوَافِقاً لِلْعَامَّةِ وَ الْآخَرَ مُخَالِفاً لَهُمْ بِأَيِّ الْخَبَرَيْنِ يُؤْخَذُ قَالَ مَا خَالَفَ الْعَامَّةَ فَفِيهِ الرَّشَاد » اما مرفوعه كه مبتلا...

جلسه ۱۱۳ تنبيهات تعارض الادله ۱۲ تعدي از مرجحات منصوصه ۲ متن زیر تقریر و خلاصه ای از جلسه ۱۱۳ درس خارج اصول مبحث تعادل و تراجیح؛ جناب حجت الاسلام و المسلمین میرباقری است که در تاریخ چهارشنبه ۲۳ اردیبهشت ۹۴ برگزار شده است. قابل ذکر است که متن برداشت شاگردان ایشان از مباحث است مرحوم شيخ ميفرمايند:  ظاهر روايات تعدي از مرجحات منصوصه است. مرحوم شيخ اين قول را به مشهور اصوليين هم نسبت مي دهند. بر خلاف اخباريين مثل مرحوم كليني و مرحوم صاحب حدائق. ادامه ادله مرحوم...

جلسه ۱۱۲ تنبيهات تعارض الادله ۱۱ تعدي از مرجحات منصوصه متن زیر تقریر و خلاصه ای از جلسه ۱۱۲ درس خارج اصول مبحث تعادل و تراجیح؛ جناب حجت الاسلام و المسلمین میرباقری است که در تاریخ سه شنبه ۲۲ اردیبهشت۹۴ برگزار شده است. قابل ذکر است که متن برداشت شاگردان ایشان از مباحث است مرحوم شيخ ابتدائا ميفرمايند:  گفتيم كه اگر ما شك كنيم در مرجحيت امري، مقتضاي قاعده و اصل اولي اخذ به روايتي است كه داراي آن مزيت است. زيرا شك در اين مورد برگشت دارد به دوران...

جلسه ۱۱۱ تنبيهات تعارض الادله ۱۰ تقرير اول مرحوم شهيد صدر براي تقديم مرجح جهتي اين بود كه ظهور روايات اين است كه در موضوع مرجحات جهتي فقدان مرجح سندي اخذ شده است و با وجود مرجح سندي، موضوع مرجح جهتي منتفي است. زيرا ظاهر ادله مرجح جهتي اين است كه لازم است قبل از اعمال مرجح جهتي، سند خبر راجح تمام باشد. جواب اين تقرير اين بود كه بر فرض چنين تعليقي، باز تعليق بر اين است كه سند راجح جهتي، ابتدائا و فارغ از تعارض تمام باشد، و...